Inzicht stadse vogelsoorten in de gemeente
Sinds 2022 wordt er in alle drie de kernen van de gemeente Geertruidenberg geteld voor het monitoringsproject van Sovon, Meetnet Urbane Soorten (MUS). In de kern Raamsdonksveer, in postcodegebied 4941, worden sinds 2013 drie keer per voorjaar op 9 telpunten stadsvogels geteld. De negen telpunten liggen verspreid binnen het stedelijk gebied van Raamsdonksveer. In Figuur 1 is te zien dat het aantal in het voorjaar aanwezige soorten sterk wisselt per jaar. Het hoogste aantal aanwezige soorten werd behaald in 2016 en 2020, met in totaal 40 aanwezige soorten op de telpunten in Raamsdonksveer. In 2022 is het aantal aanwezige soorten iets gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar en ligt ruim boven het aantal soorten in de daljaren 2017 en 2018. Het gemiddeld aantal getelde individuen per telronde is in 2022 na een jarenlange stijgende trend zien flink gedaald. In 2021 werden nog gemiddeld 231 individuen per ronde aangetroffen in postcodegebied 4941, in 2022 waren dit er nog maar 169 per ronde. Alleen in de periode 2015 t/m 2017 werden er iets minder individuen per ronde aangetroffen in Raamsdonksveer.
Figuur 1 Totaal aantal waargenomen soorten en gemiddeld aantal individuen per telronde op telroute in Raamsdonksveer.
Figuur 2 toont de trends van de jaarrond beschermde stedelijke soorten Huismus en Gierzwaluw. Voor Gierzwaluw is een afnemende trend te zien met betrekking tot het gemiddeld aantal getelde individuen per telronde. Gierzwaluw werd in 2022 meer waargenomen dan de voorgaande jaren, maar komt nog niet terug op het niveau van topjaar 2014. Huismus laat een stabiele trend zien, maar met relatief lage gemiddelde aantallen. Beide soorten zijn bij uitstek gevoelig voor ontwikkelingen in de stedelijke omgeving, zoals isolatie en renovatie van oude woningen, verdwijnen van “rommelig” openbaar groen en verstening van particuliere tuinen.
Figuur 2 Trends van de beschermde stedelijke soorten Huismus en Gierzwaluw.
Figuur 3 laat een groep van soorten zien die in grote mate verantwoordelijk is voor de trend met betrekking tot het gemiddeld aantal individuen van alle soorten gezamenlijk. De gemiddelde aantallen per telronde van de kraaiachtigen Ekster, Gaai, Kauw, Roek en Zwarte kraai zijn tussen 2013 en 2022 fors toegenomen, van gemiddeld 24 naar gemiddeld 34 individuen per telronde. In 2021 bedroeg het gemiddeld aantal kraaiachtigen per telronde zelfs 50 individuen. Ook het aantal meeuwen nam sinds 2013 sterk toe ( Figuur 4 ). Met name de toename van Kleine mantelmeeuw springt in het oog. Enkele van de telpunten in postcodegebied 4941 zijn gelegen binnen industrieterrein Dombosch. Op deze telpunten worden steeds meer meeuwen geteld, die vermoedelijk broedlocaties hebben op de platte daken van de bedrijfsbebouwing.
Figuur 3 Trend van het gemiddeld aantal individuen per telronde van de kraaiachtigen Ekster, Gaai, Kauw, Roek en Zwarte
kraai.
Figuur 4 Trend van het gemiddeld aantal individuen per telronde van vier soorten meeuwen.
In de kernen Raamsdonk en Geertruidenberg, postcodegebieden 4944 en 4931, is in 2022 gestart met de MUS tellingen. Figuur 5 laat zien hoe het totaal aantal soorten en het gemiddeld aantal individuen per telronde zich verhoud tussen de verschillende kernen in de gemeente Geertruidenberg. Hierbij dient te worden aangetekend dat op het moment van dit schrijven uit de kern Geertruidenberg alleen de gegevens uit de eerste telronde bekend zijn. Zowel voor het totaal aantal soorten als het gemiddeld aantal individuen per telronde scoort de kern Raamsdonksveer het hoogst. Dit kan een waarnemerseffect zijn, omdat de tellingen in de kernen Raamsdonk en Geertruidenberg uitgevoerd worden door startende vogeltellers. Met betrekking tot het totaal aantal soorten blijft Geertruidenberg achter ten opzichte van de andere twee kernen. Met betrekking tot het gemiddeld aantal individuen scoort Raamsdonk beduidend minder.
