Geertruidenberg – Vestingstad aan de Biesbosch? Energiestad aan de Biesbosch…

Natuurfederatie Geertruidenberg luidt de noodklok: als alle plannen van het Rijk en energiebedrijven doorgaan blijft er niets meer over van het groen in het Amergebied. ,,De inwoners hebben geen idee wat hen boven het hoofd hangt.”

Geertruidenberg – Vestingstad aan de Biesbosch? Energiestad aan de Biesbosch is wellicht een betere titel voor Geertruidenberg. De Amercentrale staat op amper 150 meter van de woningen en de 130 meter hoge koeltoren domineert sinds 1980 het landschap. En daar blijft het niet bij: als ergens de komende jaren de energietransitie zichtbaar is, dan is het wel op dit ‘eilandje’ van amper 470 hectare, ingeklemd tussen de Amer, de Amertak en de Donge.

Het Amergebied, het groene gebied rond de Amercentrale in Geertruidenberg, ten (noord)westen van het vestingstadje, is namelijk in beeld als locatie voor verschillende duurzamere energie-ontwikkelingen. Dat Geertruidenberg bij deze energiebedrijven in beeld is, is geen verrassing, want een groot deel van de benodigde energie-infrastructuur zoals hoogspanningsleidingen en schakelstations is daar al aanwezig.

,,Dat Geertruidenberg een belangrijke rol gaat spelen in de energietransitie is meer dan logisch”, zegt Peter Verwaters van Natuurfederatie Geertruidenberg. ,,Maar wij maken ons wel zorgen over de gevolgen voor de natuur en de inwoners van Geertruidenberg.”

Want er staat nogal wat te gebeuren aan de rand van het vestingstadje. Zo besluit de minister in december over de locatie voor een nieuw converterstation van bijna zes hectare groot. Wordt het Moerdijk of Geertruidenberg?

In dit converterstation wordt windenergie van de Noordzee omgezet naar bruikbare wisselstroom. ,,Als het 25 meter hoge gebouw bij ons komt, is de kans groot dat het aan de noordkant van de Standhazensedijk komt, in het zicht van de Biesbosch”, zegt Wil van Gils van de natuurfederatie.

De aanleg van dit converterstation is van landsbelang en dat betekent dat niet de gemeente Geertruidenberg maar het Rijk hierover beslist. ,,Maar als je overruled wordt door het Rijk, kun je als gemeente nog altijd wel je inwoners informeren over de plannen. Dat is tot nu toe amper gebeurd”, zegt Verwaters. ,,Wij hebben al een paar keer tevergeefs bij de gemeente aan de bel getrokken”, zegt Henny Bisschop. ,,Wachten ze soms zo lang mogelijk met het betrekken van de inwoners om hen niet ongerust te maken?”

Maar juist de bewoners van Geertruidenberg hebben reden genoeg om ongerust te zijn, meent Verwaters. ,,Grote kans dat ze straks worden opgezadeld met nog meer energiefabrieken in hun achtertuin en dat brengt risico’s met zich mee. Denk aan brand- en explosiegevaar, geluidsoverlast, trillingen, bodem- en luchtvervuiling.”

Verwaters verwacht dat de bebouwing ook invloed zal hebben op de waterhuishouding in het gebied. ,,Bij hoosbuien is er minder sponswerking, waardoor de woonomgeving een groter risico heeft op wateroverlast.”

Bovendien, als alle plannen doorgaan verdwijnt er de komende jaren zo’n veertig hectare groen in het Amergebied. Een enorme aderlating voor de planten en dieren op het terrein, waarvan het uiterste noordwestelijke deel officieel behoort tot natuurgebied de Biesbosch. ,,Vele diersoorten, waaronder reeën zullen hierdoor hun leefgebied verliezen.”

In Natura2000-gebieden, zoals de Biesbosch, moet het stikstofgehalte worden verminderd. De natuurfederatie zet daarom vraagtekens bij de bouw van energiefabrieken aan de rand van het natuurgebied. ,,Waarom het dan wellicht toch gebeurt? Omdat het nationale belang heel groot is”, zegt Verwaters. ,,En dat gaat ten koste van de mensen en natuur in Geertruidenberg.”

Verwaters, Van Gils en Bisschop verbazen zich er dan ook over dat de gemeente het geld uit het Klimaatfonds alleen besteedt aan projecten in Raamsdonksveer. ,,Terwijl in Geertruidenberg de overlast het grootst is.”

De natuurfederatie realiseert zich dat het onmogelijk is om alle plannen voor het Amergebied tegen te houden. Daarom zoeken ze naar een manier om het gebied zo in te richten dat er plaats is voor nieuwe energie-installaties én natuurontwikkeling.

,,We hebben gesproken met RWE en EnNatuurlijk en zij zijn nog steeds bereid om te zoeken naar herstelnatuur in het gebied. Wij hopen dat de gemeente deze handreiking omarmt.”

Het is alleen niet duidelijk wat de gemeente zelf voor toekomstbeeld heeft voor het Amergebied. De gemeenteraad besloot enkele jaren geleden dat natuurontwikkeling voorop moest staan en dat uitgangspunt is ook terug te vinden in de omgevingsvisie en het omgevingsprogramma Groen 2024.

,,Maar in mei van dit jaar kwam de gemeente opeens op de proppen met een heel ander toekomstbeeld voor dit gebied”, zegt Verwaters. En daarin is volop ruimte voor bedrijven om zich daar te vestigen en uit te breiden. ,,Wat wil de gemeente nou eigenlijk?”

De natuurfederatie hoopt dat Geertruidenberg niet hetzelfde lot boven het hoofd hangt als in 1589. Bisschop: ,,Toen werd onze vestingstad door muitende officieren verkocht aan de Spanjaarden. Ons bekruipt het gevoel dat ons grondgebied nu weer wordt verkocht, alleen zijn het nu geen muitende officieren.”